2004, η χρονιά της πλήρους ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ και στη ζώνη αστάθειας. (Μέρος Ι)

«Παρέλαβα Κράτος»

Όταν ο υπουργός παιδείας της πρώτης περιόδου της διακυβέρνησης Χριστόφια και υπέρμαχος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, η οποία έμεινε στα συρτάρια, Αντρέας Δημητρίου είχε αναφέρει, μεσούσης της ελληνοχριστιανικής έξαρσης ενάντια στο σχέδιο Ανάν και αναφερόμενος στον Κυπριακό λαό ότι «λαοί, με μέσο όρο  iq 80, βρίσκονται στις ζώνες αστάθειας του πλανήτη, όπως Πακιστάν, Αφγανιστάν κλπ» από τη θέση, τότε, του επικεφαλής του Τμήματος Ψυχολογίας, του Πανεπιστημίου Κύπρου, κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι λίγα χρόνια μετά θα επιβεβαιωνόταν η πορεία που, με το πιο μεθοδικό τρόπο, για πρώτη φορά μετά το 1974, έμπαινε η  Κύπρος – σε μια ζώνη αστάθειας. 

Από το 1974 και μέχρι το 2004, η σταθερότητα και η ειρήνη στη περιοχή, έπρεπε πάση θυσία να διαφυλαχτούν. Το νησί, μια πλωτή πλατφόρμα συμφερόντων, δίπλα στην καυτή περιοχή της Μέσης Ανατολής, με διασταυρωμένα, παγκόσμια συμφέροντα.

Με οξύμωρο τρόπο η σταθερότητα, η ειρήνη  και η ασφάλεια διασφαλίζονταν με:

-         την παρατεταμένη ανακωχή και ψυχροπολεμική διαχείριση της διακοινοτικής σύγκρουσης,

-        την εγκαθίδρυση 6 στρατών, 4  στρατιωτικών βάσεων,  μιας ζώνης [νεκρής] για αποσυμπίεση τυχόν απρόβλεπτων δικοινοτικών συγκρούσεων, και με τη ανανέωση της παρουσίας του ειρηνευτικού στρατού ΟΗΕ κάθε χρόνο.

-    την εθνικιστική ρητορική πάνω και κάτω από την πράσινη γραμμή, για να εδραιώνεται ο ψυχροσυγκρουσιακός διαχωρισμός, αποτυπωμένος στη φράση «εσείς από εκεί και εμείς από εδώ».

-     την ενίσχυση της ρητορικής περί «αδιαλλαξίας» της Τουρκίας, που φυσικά είναι μια δύναμη εισβολής και κατοχής, ωστόσο για τους ελληνοκύπριους το Κυπριακό ξεκίνησε το 1974!

-   την ευημερία των κατοίκων ως ένα παράπλευρο απότοκο. Τεράστια ποσά[1] από τις ΗΠΑ έρρεαν τις πρώτες δεκαετίες στην ΚΔ και ποσώς προβλημάτιζε τους Κύπριους και Έλληνες και  πολλές φορές αντιαμερικανούς, υπέρμαχους της ανεξαρτησίας της νήσου.

-      Άγγλους, Γάλλους, Γερμανούς, Ισραηλινούς, να αγοράζουν, να επενδύουν -  να εδραιώνονται πάνω και κάτω από την πράσινη γραμμή,

-    μυστικές υπηρεσίες να στέλνουν τα εκπαιδευόμενα, άγουρα μέλη τους για field research & practice στην Κύπρο,[2] - τόσο εύκολο ήταν!

-       ειδικά γραφεία πρεσβειών να επενδύουν σε ανθρώπινο δυναμικό και πόρους δυσανάλογο του μεγέθους της νήσου,

-    τη σύμμαχο χώρα στο συμβούλιο Ασφαλείας, Ρωσία, να ψηφίζει ότι επιθυμεί η Λευκωσία ασυζητητί, ενώ εναποθέτει τα κεφάλαια της στις τράπεζες και τις υπεράκτιες εταιρείες.[3]   

Τι έγινε όμως το 2004;

(συνεχίζεται..)

---

[1] Από το 1974 η αμερικανική κυβέρνηση παραχωρεί 15 εκ. δολάρια, ετήσια οικονομική βοήθεια προς την Κύπρο. Τα 5 εκ. υπό μορφή υποτροφιών μέσω του Φούλμπραϊτ και τα 10 εκ. για ανθρωπιστική βοήθεια και αναπτυξιακά έργα. Συνολικά, από το 1974 μέχρι σήμερα πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Δαπανήθηκαν κυρίως σε αναπτυξιακά έργα (ανέγερση προσφυγικών οικισμών, Μακάρειο Νοσοκομείο, Πάφου και Λάρνακας, το πρώτο αποχετευτικό Λευκωσίας κ.ά.  

[2] Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση κατασκόπων για την οποία οι σχέσεις Κύπρου και Ισραήλ έφτασαν στην κόψη του ξυραφιού, αφορά στη σύλληψη δύο Ισραηλινών πρακτόρων της Μοσάντ στις 7/11/1998 στο Ζύγι. 

[3] Από το 1990 μέχρι 2008 δεν έχουμε σαφή καταγραφή των ρωσικών κεφαλαίων που πέρασαν από την Κύπρο. Η Κεντρική Τράπεζα θα ξεκινήσει μια καταγραφή το 2004, μετά το 2008 περισσότερο αναλυτικά αλλά μέχρι σήμερα παραμένει ελλιπής. Το ΔΝΤ ανέφερε ότι για το 2010, η συνολική εισροή αποθεμάτων ΑΞΕ ανήλθαν στα $ 56.7δις (€ 42.8δις), ενώ σύμφωνα με τα δεδομένα της Κεντρικής Τράπεζας τα αποθέματα ΑΞΕ ανήλθαν σε μόνο € 13.1δις. Αυτά δεν αφορούν απαραίτητα καταθέσεις ή επένδυση σε πάγια ενεργητικά στο νησί, ούτε υπάρχουν ενδείξεις ότι παραμένουν στο νησί. Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας έχει διαφορετικά δεδομένα για την έξοδο ξένων επενδύσεων προς την Κύπρο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της, το απόθεμα των εξωτερικών επενδύσεων στην Κύπρο, στο τέλος του 2010 ήταν $ 18.0δις ή € 13.6δις.